Hij lag in een operatiekamer in Amsterdam. Ik was aan het werk in Den Haag, misselijk van de pijn in mijn buik en boos op de wereld zonder me te realiseren waarom.

De dokter had hem maanden daarvoor verteld dat hij kon kiezen. Of je wordt op een dag niet meer wakker, of je laat je opereren.

Hij was hartpatiënt. Jaren daarvoor kreeg hij al een nieuwe hartklep. De eerste nacht van onze romance kon ik niet slapen omdat zijn hart tikte als een horloge. En nu zat zijn aorta klem. Hij koos de operatie. Hij had een zoontje van 6. Hij wilde niet dat hij zijn vader dood in bed zou vinden.

Zelf was hij ervan overtuigd dat hij de operatie niet zou overleven. Om met zijn woorden te spreken, je kruipt niet twee maal door het oog van de naald. Hij haalde een boek in de bibliotheek om zijn zoon te laten zien wat er ging gebeuren en wachtte op de dag dat alle artsen die er nodig waren, wel 8 stuks, zich konden verenigen. Die dag arriveerde. Veertien uur hebben ze aan hem gewerkt. Hij was alweer klaar en dichtgenaaid. Toen kreeg hij een inwendige bloeding.

Al die tijd was het voor mij onvoorstelbaar dat hij er niet meer zou zijn. De meest levende man die ik kende. Pas de dag na de operatie begon ik me echt zorgen te maken. Ik hoorde niets van hem en zijn familie was onbereikbaar. Uiteindelijk belde zijn beste vriend me die dag op mijn werk. Ik zat naast Juriën. Lunch. Kibbelend. Ik nam de telefoon aan en gilde. Liet de hoorn vallen. De telefoon, riep Jur. Marvin is dood, riep ik.

Hij wist niet wat te doen. Hij haalde iemand die me kon kalmeren.

Ik leerde hem kennen in het eerste jaar van de academie. Vanaf dat moment waren we onderweg naar iets. Het is nooit duidelijk geworden wat we moesten zijn. Hij was mijn studiegenoot, mijn scharrel, mijn beste vriend, mijn geliefde en ook weer mijn ex.

Je kon hem niet over het hoofd kon zien. Nogal een persoonlijkheid. Ik keek tegen hem op, vond hem mooi. Hij had talent, was een tikje rebels en een onvergetelijke ijdeltuit. Leerde me wat mooi is en wat lelijk, en wat gewoon lekker.

Maar hij was ook iemand tegen wie ik moest vechten. Hij was zo moeilijk. Hij wilde de dingen doen zoals hij dacht dat ze moesten. Dat gaat blijkbaar zo als je de dood in de ogen gekeken hebt. Hij had besloten dat hij zichzelf wilde vormgeven. Dat wat er was, moest gebogen, gesmolten, plat geslagen, geanalyseerd en soms vereerd worden. Hij was trots, maar kwam dingen tegen die niet pasten bij het idee dat hij van zichzelf had. Van hoe hij wilde zijn. En de eisen die hij zichzelf stelde, stelde hij ook aan de mensen om hem heen.

Ik was er niet klaar voor. Ik durfde me niet te laten zien. Ik was nog een kind vergeleken met hem. Ik ben gevlucht. Richtte mijn blik op iemand anders, in wie ik juist mijzelf herkende. Maar het gevoel is nooit weggeweest. Geen van tweeën begrepen we het. Mijn kortstondige huwelijk, noemde hij onze relatie. Wat moest hij nou met mij? Wat had ik nou met hem?

Het lot gaf antwoord op die vraag, maakte de vraag overbodig.

Na het telefoontje op mijn werk belde ik Erik. Ik ken Erik via Marvin. Ze waren een tijd lang vrienden, onafscheidelijk. Toen niet meer. Onopgeloste zaken. Erik en ik leerden elkaar daarna beter kennen. En nu wilde hij er voor mij zijn. Het afscheid, de begrafenis. Werd dronken met me. Droogde mijn tranen.

Ik had een nieuwe stad nodig. Erik en ik zochten samen naar een huis voor mij in Rotterdam. En opeens waren we verliefd.

15:43

Het is moeilijk om te begrijpen wat dood is, wat het betekent. Doodgaan als je 31 bent is niet hetzelfde als doodgaan aan het einde van je   leven, ergens na je zeventigste verjaardag. Voor de mensen met wie je was en die van je hielden, verandert jouw dood hun toekomst. Je wordt een soort monument, onaantastbaar door de tijd.

Want nog een moeilijkere vraag is, wat is dan levend. Ik blijkbaar. Leefde ik wel echt? Vanaf de dag dat hij wegwas, gebeurde niets nog zomaar zonder reden. Ik dacht na over alles wat ik had gedaan, of als het ging over Marvin, niet gedaan. En wat wilde ik nu doen? En met wie? En waarom? Wat is in godsnaam echt belangrijk?

Als ik voor zijn graf sta kan ik me niet voorstellen dat hij daar in ligt. Maar zijn naam staat op die steen. Het is echt zo. En deze dagen komen elk jaar terug, elk jaar anders. De eerste keer was vreselijk. Ik herinner me altijd alles, dus alles gebeurde opnieuw en het leek wel alsof ik de enige was die het nog wist. De tweede keer was het al verder weg. Daar schaamde ik me zelfs voor.

En dit jaar voel ik me juist weer dichterbij hem. Ik merk dat alle vragen die ik stelde, de conflicten die ik voelde in mijzelf en die ik had met anderen, de keuzes die ik maakte, richtingen die ik koos, ze me hebben gebracht waar ik nu ben. En ik ben wel tevreden of zo. Het is nog verre van ideaal of perfect, maar wel echt. Het gaat de goede kant op.

Hij is nog altijd aanwezig, op de manier zoals ik hem kende. Hij huist in mij, schreef ik toen hij net dood was. Misschien is dat wel zo. In iedereen een beetje.