21.37 uur: De paus in overleden !
"Hij is teruggekeerd naar het huis van zijn vader".
We staan vanwege het kaboutertoernooi van de judovereniging Hashi om 08.00 uur op. Ik ben doodmoe, na Tiësto gisteravond heb ik om 00.30 uur nog soep staan maken voor de judoclub. Onze vier kinderen zijn de hele dag aanwezig om wedstrijdjes te judoën. Tiësto was een feest. Althans, de gebeurtenis was een feest. Ieder ander had hetzelfde gevoel opgeroepen op deze prachtige lenteavond op de Erasmusbrug. Met Lucas op mijn schouders stond ik vanuit een dwarsstraat te genieten van het optreden en de sfeer en later op de Erasmusbrug van een geweldige vuurwerkshow. Opstelten heeft voor een enorme hoeveelheid politiemensen gezorgd op de afgesloten brug, totaal overbodig, het is er gewoon gezellig.
TMF zit op mijn tv naast CNN. Je kunt op dit moment switchen tussen Tiësto/Borsato/Ali B. en de Paus. Wat vorige week Terri Schiavo was is nu de paus op CNN. (www.wikipedia.org) Ze vertegenwoordigen dezelfde problematiek: dogma's, die een open levenswijze in de weg staan.
Ik was gistermiddag bij Donner om een boek over de Dalai Lama te kopen. Soms moet ik gevoed worden. "Zeker is er een spirituele oppermacht, alleen heb ik het niet zo op zijn grondpersoneel", is de gedachte van mijn overleden oom, die ik volledig deel. Ik vind het een mooi uitgegeven boekje : "volg je hart" en alleen al omdat het goed voelt neem ik het mee. Maar daar blijft het niet bij. Bij de afdeling Kunst stuit ik op het boek "Contemporary Art - from Studio to Situation". Het beweert te gaan over projectmatige, sociaal gekoppelde, maatschappelijk verweven kunstprojecten van beeldend kunstenaars. Ik ontdek er ook Kathrin Böhm in, voor wie ik ooit in Het Wilde Weten (www.hetwildeweten.com) een project op de Maasvlakte heb georganiseerd (www.mobileporch.net). Dat geeft de doorslag om het toch te kopen, ondanks de walgelijk hoge prijs, € 37,50, voor een niet al te aantrekkelijk vormgegeven berg papier. Maar ik voel vooral ook verwantschap met de ontwikkelingen die in dit boek aan de orde lijken te komen. Misschien helpt me dat mijn eigen positie in de kunstwereld helderder te krijgen.
Daarnaast stuit ik op een aantal architectuur,- en designtijdschriften waarin melding wordt gemaakt van items, die wij al jaren produceren voor Studio Marcel Wanders (www.marcelwanders.nl) en MOOOI (www.moooi.nl) Dergelijke tijdschriften zijn in verhouding nog veel duurder, € 17,50 ! Voor dat geld word ik dan hooguit een half uur meegesleept in de modieuze hoogtepunten van dit moment. Een zinnig woord is er nauwelijks in te bespeuren. Toch vreemd om tegelijk met deze trendy pulp de Dalai Lama aan de kassa af te rekenen. Humor is een van de sterkste punten van Dalai Lama, dus dat is een goed begin.
"Handboek voor een evenwichtig leven". Een boedhistische monnik schrijft dit boek. Moet je een praktiserend diep religieus mens zijn om dergelijke woorden te kunnen schrijven, of worden ze alleen maar voor waar aangenomen vanwege deze rol ?
In mijn Limburgse familie bevindt zich (zoals dat in goede Limburgse families te doen gebruikelijk is) een priester. Hij studeerde in Rome en kwam als professor in de kerkgeschiedenis terug. Zijn eigen rol in de kerkgeschedenis is dat hij een omwenteling in de Rooms katholieke kerk in Nederland aan den lijve heeft ondervonden als pastoor van vele parochies en daarover een boek heeft geschreven. Het laat zich lezen als een detective, en zo heeft hij ook geleden van wat hij heeft beschreven. Daar waar het priesterambt in de katholieke kerk zijn conservatieve denkbeelden koestert raken veel priesters in de problemen door de roep van de maatschappij en raken zij gefrusteerd en haken zij af (ofwel ze raken overspannen en worden ziek of ze treden uit het ambt). Ontkerkelijking is een algemeen fenomeen geweest, maar het door Rome veroorzaakte leed onder vele gelovigen, vanwege de onwrikbare regels van de katholieke kerk is erg wrang.
Deze bewuste heeroom is leraar geweest van de later roemruchte bisschop Gijsen van Roermond (juist ja, mijn moederland). (www.katholieknederland.nl) Kerkpolitiek heeft ervoor gezorgd dat deze man tot bisschop is gewijd ook ondanks de vele bezwaren vanuit de kerk zelf (Inmiddels is hij verbannen naar IJsland omdat hij Roomser was dan de paus). En daarmee was de spliting in de kerk van Limburg een feit. En niet alleen daar. Toen mijn moeder in 1984 werd begraven kon dat niet vanuit de kerk waar wij normaal kwamen, de Jonge Kerk in Roermond (geliëerd aan de linkse 8 mei beweging binnen de kerk), maar moesten we uitwijken naar een "neutrale" dorpskerk, om het conservatieve deel van de famlie (Gijsianen) niet uit te sluiten van de begrafenis. Mijn heeroom was een van de centrale personen in deze complexe religieus/politieke situatie en het heeft zijn leven getekend.
De autonomie van de katholieke kerk heeft zeker overeenkomsten met de autonomie van de beeldende kunst. Er zijn regels en daar hangen consequenties aan vast. Ik heb het hier slechts over de "macht" van de autonomie. Hoewel dat per land verschilt is er in beide gevallen een grote lijn te zien. Het commerciële systeem erachter is de drijvende kracht. Nederland is voor de paus allang niet meer interessant. Het eindeloze intellectualisme heeft niets meer met de oorspronkelijkheid van de religieuze beleving en het onvoorwaardelijke geloof te maken. En zo is het met de beeldende kunst ook. Autonomie is nog slechts een kwaliteitsnorm voor een kunstmarktsysteem, waar niemand precies van begrijpt hoe het werkt. Een paar mensen bepalen steeds weer opnieuw wat er toe doet. Het enige verschil met de katholieke kerk is dat het daar door één man wordt bepaald en dan ook nog 27 jaar achter elkaar dezelfde.
Beste meneer Wojtyla, god hebbe uw ziel.
groet ivo
