Ik lag met mijn vriendin in bed toen de tv aan ons voeteneinde berichtte dat Rinus Michels op 77 jarige leeftijd was overleden door complicaties na een hartoperatie. Mijn vriendin haalde haar schouders op en kroop nog wat dieper onder de warme dekens. Ik bleef met open ogen naar het plafond staren. Ongeveer een week eerder had ik, ergens op een teletekstpagina, gelezen dat Michels een hartoperatie had ondergaan in België. Het nieuws werd gebracht alsof het de bedoeling was geweest het geheim te houden. Misschien had Michels dat zelf wel bewust zo gedaan, gezien het feit dat hij, in tegenstelling tot de huidige trainersgeneratie, de media nooit opzocht. Toen las ik het bericht en ging het leven gewoon door. Nu was hij dood.

Michels was voor mij, en ik denk voor alle voetballiefhebbers van mijn generatie, de man van ’88. Hoewel ik destijds pas acht jaar oud was staat het hele EK nog op mijn netvlies gebrand, al dan niet door de talloze herhalingen op tv en de vrijwel versleten videoband in de kast. De euforie over het Europees Kampioenschap was en is nog steeds heel groot. Er stond natuurlijk ook een geweldig elftal daar in Duitsland, maar steeds als ik de poulewedstrijden bekijk besef ik weer dat geluk ook een grote factor is geweest, die niet of nauwelijks naar voren komt tussen alle superlatieven. Maar goed, het is natuurlijk ook veel leuker om te benadrukken dat Oranje eindelijk een hoofdprijs wist te pakken. Of het jongensboekverhaal van Marco van Basten nogmaals te vertellen, die van bankzitter uitgroeide tot dé speler van het toernooi, uitmondend in wellicht de mooiste treffer ooit gemaakt in een finale.

Denkend aan Van Basten en aan de andere spelers van het Oranje van ’88, bekruipt me wederom een onbehaaglijk gevoel. Gezien mijn leeftijd is het zeer waarschijnlijk dat Michels niet de laatste held is die mij tijdens mijn leven zal ontvallen. Johan Cruijff zal onvermijdelijk zijn leermeester volgen op een dag, en de hele wereld zal in rouw zijn. Al zullen er ongetwijfeld mensen zijn die denken dat ‘de Verlosser’ op een dag zal wederkeren. Maar daarna? Mensen als Van Basten, Gullit en Rijkaard hebben, net als u en ik, niet het eeuwig leven. Het is te hopen dat zij ook oud en bejaard worden en dat, mocht hun tijd gekomen zijn, met hun niet de laatste succesvolle Oranje-generatie sterft.

Gisteravond laat zag ik een speciale Studio Sport uitzending met daarin een eerder opgenomen reportage over het leven van Rinus Michels. Ik leerde dat hij als kleine jongen al bezeten was van het spelletje, zoals zoveel jongens dat zijn. Ik leerde ook dat hij zelf een behoorlijke voetballer was. Bij zijn debuut in de hoofdmacht van Ajax was hij doeltreffend, zoals het echte Ajax talenten betaamt. Ajax won met 8-3, Michels scoorde vijf maal. De beelden werden afgewisseld met stukjes interview met Michels zelf, en onwillekeurig moest ik denken aan de hilarische sketches uit Studio Spaan een paar jaar geleden. Diederik van Vleuten en Erik van Muiswinkel zetten een Rinus (en Tinus) neer die vaak geïmiteerd maar nooit geëvenaard werd. Liggen in hun stapelbed hadden de twee broers iedere week een conversatie die steevast begon met de zin ‘Ik kan niet slapen, Rinus’. Nu is Rinus er niet meer; wat rest zijn mooie herinneringen aan de man en zijn unieke prestaties.

Slaap zacht, Rinus.