Rottenberg, duidelijk een liefhebber van retoriek en de Engelse taal en cultuur, zei een aantal interessante dingen – die hij waarschijnlijk had opgepikt uit de documentaire. Het eerste had betrekking op de belangrijke functie van het leren publiek te spreken. Door het spreken voor een publiek is het noodzakelijk na te denken over hetgeen je wil uitdragen en overbrengen. Publiek spreken vraagt dat je je woorden zorgvuldig leert kiezen en dat je zelf gaat analyseren wat je zegt. Deze analyse brengt je als het goed is ook tot een kritische beschouwing van het resultaat van je woorden. Ofwel, kan ik waarmaken wat ik zeg?

In tegenstelling tot in Nederland maakt deze vorm van spreken onderdeel uit van het onderwijs in het Verenigde Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Ondanks het feit dat ik weinig ervaring heb in het spreken voor publiek, herken ik de uitspraken van Rottenberg. Het schrijven van een artikel of column heeft voor mij een zelfde functie. Door mijn gedachten, ideeën en overwegingen op papier te zetten denk ik dieper na omdat ik geconfronteerd wordt met mijn eigen woorden en hoe deze woorden overkomen op de lezer. Ik word zorgvuldiger. In sommige gevallen maakt dit dat ik ‘wolliger’ ga schrijven, mijn uitspraken te veel nuanceer, me wellcht enigszins ga indekken. De eis die soms op tafel ligt om me te beperken in het aantal woorden dat ik mag gebruiken, brengt daarin weer scherpte. Bovenal word ik me bewust van mijn gedachten en maakt het me verantwoordelijk voor wat ik denk en doe.

De tweede interessante uitspraak van Rottenberg betrof de kwaliteit van eloquentia. Hij zei; ‘Eloquentia of welsprekendheid staat recht tegenover cynisme’[3]. En met name die uitspraak zette mij aan tot nadenken. Het eerste dat bij me opkwam was de toon die ik ervaar bij het lezen van veel Nederlandse schrijvers en critici. Jan Mulder, een veelgevraagde tafelgast bij verschillende TV programma’s is daar een voorbeeld van, maar er zijn er veel meer. Ik heb ze lang als voorbeeld gezien. Ik dacht met het aanmeten van een kritische en sarcastische houding deel uit te kunnen maken van de wereld. Een plek te kunnen veroveren in de samenleving. Met mijn enigszins naïeve en goedgelovige houding voelde ik me behorend tot de underdog. Cynisme zou me kunnen redden. Toch heeft er altijd iets gewrongen. Het voelde niet oprecht en liefdevol.

Door het (eenmalig) slikken van een XTC pil op een Oud & Nieuw feestje ruim een jaar geleden, heb ik liefde opnieuw ontdekt. Ik voelde opeens liefde voor alles en iedereen. Het was zo’n overweldigend gevoel dat ik sindsdien het vriendelijke en liefdevolle meer omarm. Soms ben ik het kwijt, vooral als ik geen vertrouwen heb ik in mezelf en twijfel aan alles. Op zo’n moment ga ik terug naar die herinnering, en ervaar ik het warme gevoel van liefde opnieuw. De belangrijkste les die deze warme liefde me geeft is dat ik op een liefdevolle manier verantwoordelijkheid neem voor mezelf en mijn daden in relatie tot anderen. Een soortgelijke les die volgens Rottenberg geleerd kan worden door te leren eloquent te spreken voor een publiek.

Eloquentie is mijns inziens daarmee een vorm van gedrag, en wellicht nu Barack Obama het voortouw neemt, een maatschappelijk gewenste vorm van gedrag, die kan bijdragen tot meer liefdevolle en verantwoordelijke benadering van jezelf en anderen. Iets wat mijns inziens nodig is in deze wereld. Ik roep een ieder op: Ben eloquent!