donderdag 3 november

Dit is nou huismeester Kees. Ik kwam bij hem langs in zijn kantoor om de moedersleutel op te halen, zoals afgesproken met floormanager Hans, de sleutel die alle (algemene) deuren van de Peperklip opent. Vrijdagmiddag wilde ik namelijk een rondje Peperklip doen met Nynke Jutten, freelance architecte uit Rotterdam met als specialisatie sociale woningbouw.

Een paar weken geleden had ik haar gebeld of zij me daar niet wat meer kon vertellen. Nynke zocht vervolgens wat artikelen voor me op in de bibliotheek van de TU Delft en daarin las ik dat Weeber (architect van de Peperklip) meent dat de architectuur slechts een techniek is, een methode om tegemoet te kunnen komen aan de behoefte van de mens. De betekenis die wij vaak geven aan een bouwwerk komt later in de tijd en wanneer zij in relatie komt te staan tot de gebruiker en de context. Hij ziet het als de taak van een architect om met elk project te participeren in de ontwikkeling van, in dit geval, de stedenbouw. Natuurlijk is er de overheidsinstelling die controleert of die gebouwen wel aan de juiste eisen voldoen, zeker wat betreft de binnenkant. De architect hoeft dat niet te zien als een bedreiging voor zijn creativiteit, maar kan dit gegeven nemen als een beginpunt, waar vanuit naar nieuwe mogelijkheden gezocht wordt.

In de tijd dat zij werd gerealiseerd voldeed de Peperklip op een heleboel punten aan deze verwachtingen. Maar waarom heeft de Peperklip nou zoveel problemen opgeleverd en zoveel andere sociale woningbouw niet? Zou het niet toch gewoon een “slecht” gebouw zijn? Ik was benieuwd wat Nynke ervan vond.

“Ja, dat zal allemaal wel”, zegt Kees, ”maar ik geef je die sleutel niet zomaar mee. Als je die kwijt raakt, heb jij de komende 6 maanden geen inkomen.”  Nou, dan wil ik ‘m niet eens, denk ik. Hij stelt voor om nog een keer met me mee te lopen. Heel tof, want de afspraak is om 16.00 uur en hij is eigenlijk om 12.00 uur al vrij. ”In de tussentijd worstel ik wel een stapel papierwerk door,” zegt ‘ie.

vrijdagmiddag

Alles loopt in het honderd. Ik vertrek samen mijn vriendje (kunstenaar-ondernemer) Erik, intussen ook nieuwsgierig geworden naar de Peperklip, net te laat uit Den Haag en uitgerekend nu belanden in de file. Nynke heeft vertraging met de trein. Ik bel Kees om te vragen of hij op ons wil wachten. “Tot 16.15 en geen minuut later”, zegt ie. Ik vreet mijn nagels op in een stilstaande auto..

We arriveren allemaal tegelijk om 16.20. Hij is er nog wel, maar ik krijg een uitbrander van hier tot ginder en ik schaam me diep. “Dat overkomt mij nou nooit”, zegt ie. Ik zorg ervoor dat ik 5 minuten vroeger ben. En geen smoezen over de treinen en auto’s, daar moet je dan maar rekening mee houden. Normen en waarden, dat is het!!  Auauau! Hij heeft gelijk natuurlijk en ik bied wel twintig keer mijn excuses aan. Langzaam komen zijn grapjes weer terug en gelukkig wil hij ons nog wel de rondleiding geven.

Een groot gedeelte was voor mij niet nieuw meer, dus kon ik eindelijk het gebouw te even voelen zonder dat ik me persé ergens op moest concentreren. De zon ging onder in Rotterdam, we stonden op de galerij van de hoogste verdieping van de Peperklip, die wel verlaten leek, zo stil was het. Ik keek uit over haar langgerekte, ronde lijf en opeens was daar een moment waarop ik echt pas zag waar ik mij bevond. De architectuur sprak voor het eerst tot mij, het fysieke van het gebouw sprak tot mijn menselijk lichaam.

Het klinkt misschien wat vreemd, maar dat enorme blok van woningen suggereert een soort intimiteit, ze opent zich naar je, alsof je naar binnen kunt treden, iets wat je ervaart als je op haar neerkijkt, maar die zich tegenspreekt zodra je langs haar muren dwaalt. Je kunt namelijk niet dichterbij al die mensen komen die zich achter die muren verstopt hebben. Dan is dit gebouw plotseling niet heel anders dan de gemiddelde straat met rijtjeshuizen.

Een poging wagen om door te dringen tot die bijna 2000 mensen met 60 verschillende nationaliteiten, lijkt opeens onbegonnen werk. Als je wilt weten wat er binnen gebeurt,  kun je er nog het best zelf je intrek nemen.

"Dat is wel de grote uitdaging"', zegt Nynke. Volgens haar mankeert er aan het gebouw verder niet heel veel. “Er zijn natuurlijk altijd wel wat punten die verbeterd kunnen worden”. “Dat zal binnenkort ook gebeuren”, zegt Kees. In het eerst jaar dat hij hier kwam te werken als huismeester was hij alleen bezig met het inhalen van achterstallig onderhoud en het terugwinnen van vertrouwen bij de bewoners. “Heel simpel door te doen wat je belooft”, zegt ie. “Anno 2005 is alles op peil, hoeven we de boel in principe alleen goed te onderhouden. Nu is er weer ruimte voor de echte grote klussen.”

Misschien is het interessant om op in de Peperklip op zoek te gaan naar mensen die zelf willen schrijven voor Antenne Rotterdam, of als ze liever anoniem blijven, mensen die wekelijks informatie verschaffen over wat er allemaal gaande is? Dat zou een stap in de richting kunnen zijn van een betere communicatie en het bevorderen van de gezamenlijke identiteit. Maar wie gaan we daarvoor strikken?

Voor dat het zover is ga ik vrolijk verder met zoektocht naar de actieve bewoners.Volgende keer:

Nu echt naar het Vrouwenhuis, waar ik samen met de nieuwe hoofdredactrice van Antenne een feestje vier.