'Ik ben geen milieufreak, maar vind dat je vooruitstrevend moet zijn. Dat is een uitdaging.'
Door: Femke Stroomer
Jamie van Lede startte architectenbureau Schildpad en Vrienden en heeft duurzaam bouwen, dwz rekening houden met omgeving en milieu, in zijn werkwijze opgenomen. Niet nieuw maar wel gedurft. Duurzaamheid is niet hip, niet sexy maar wel enorm praktisch.
'Ontwerpen is problemen oplossen. Alle wensen en eisen; van het beschikbare gebied tot partners als de gemeente, moet je zien te verenigen. En ontwerpen is een visie creëren voor de toekomst. Gebouwen horen heel lang te staan -je moet uitgaan van 70 jaar- dus ben je altijd voor een generatie verder aan het bouwen. Duurzaamheid zou vanzelfsprekend moeten zijn!
Jamie van Lede ontwikkelde een nul-energie woning en won daarmee een prijsvraag van Novem. Nul-energie wil zeggen dat er op jaarbasis evenveel energie wordt opgewekt als gebruikt. Oftewel in dit Elementenhuis hoef je niet te stoken. Geweldig met de steeds maar stijgende olieprijzen!
Van Lede wil zich geen pionier noemen. ‘Dat waren die types in de jaren ‘70 die gras op de daken legden en een trui aandeden om energie te sparen.’ Ook vooruitstrevend is niet de juiste term. ‘Ik bundel oude ideeën. Maar ik hoop wel aan het begin van een nieuwe stroming te staan.'
'Je moet geen oude wijn in nieuwe zakken mengen', volgens Van Lede, 'maar oude en nieuwe wijsheden gaan goed samen. Voor alles is al eerder een oplossing gevonden.' Zo nam Van Lede een voorbeeld aan ijskelders waarin al eeuwen geleden ijs werd bewaard. Door de isolatie van een bult aarde kon het ijs wel twee jaar in de kelders liggen zonder volledig weg te smelten. In het Elementenhuis wordt de aardebult aan de noordkant gelegd om het huis te isoleren. Een vijver aan de zuidkant zorgt door de reflectie op het wateroppervlak juist voor meer licht en extra warmte in de winter. En in de zomer groeit er een lelie op het water om dit effect tegen te gaan.
Je hoeft de oplossingen niet altijd te zoeken in high-tech. 'Zo is het ook boerenverstand om een iep te planten aan de zuidkant van je huis. In de winter is deze boom kaal maar zomers houdt ie met zijn bladerdak de zon tegen.' Van Lede haalt zijn wijsheden overal vandaan. Voor de ventilatie keek hij naar de bouw van traditionele huizen in Indonesie. Het hoeft niet moeilijk te zijn.
Eén van zijn inspirators is Etienne Bruwer, een Zuid Afrikaanse architect die huizen bouwt van strobalen voor mensen in de townships. 'Hij is de grootste idealist die ik ken.' Na een stage bij zijn voorbeeld wist Van Lede dat hij bewuster wilde bouwen.
'Ik ben geen milieufreak, maar vind dat je vooruitstrevend moet zijn. Dat is een uitdaging. Duurzaamheid zou eigenlijk de norm moeten zijn. Nu is het de omgekeerde wereld. En dat terwijl 70% van de Nederlanders aangeven zich zorgen te maken om het milieu. Doe er dan wat aan!'
'Architectuur moet iets zinnigs zijn. Je moet niet bouwen om het bouwen, het moet functioneel zijn. Je kan bouwen zonder inbreuk te maken op het milieu, zonder gelijk geitenbreierig te zijn. Ik verkoop het als milieu, maar het moet wel mooi zijn.'
Rotterdam profileert zich als architectuurstad en zou hierop ook zijn kansen moeten pakken door vernieuwend te blijven op het vlak van duurzaamheid. Dat gebeurt nu te weinig volgens Van Lede. 'En dat terwijl duurzaam bouwen hier makkelijker is omdat je veel jonge gebouwen hebt. Het is stom om het niet te doen.'
Deze week wordt besloten of van het ontwerp van de Elementenwoning vier voorbeeldwoningen worden neergezet in Hellevoetsluis.
www.schildpadenvrienden.nl