Het OT geeft haar eigen, moderne twist aan Orpheus & Eurydice. Wat resulteert in een eenwording van de traditionele mythe, barok opera, hedendaags toneel en hier en daar een vette knipoog.
Door Onne van Dixhoorn
Moderne kijk op Griekse mythe
Orfeo, het toneelstuk in combinatie met operazang, dat door het Onafhankelijk Toneel (OT) uit Rotterdam gepresenteerd wordt is gebaseerd op een oude Griekse mythe. Het OT geeft haar eigen, moderne twist aan Orpheus & Eurydice. Wat resulteert in een eenwording van de traditionele mythe, barok opera, hedendaags toneel en hier en daar een vette knipoog.
Orpheus was een dichter, beroemd om zijn lierspel. Orpheus’ muziek moet de mooiste zijn die ooit geklonken heeft. Met de muziek van zijn lier betoverde hij mens en dier. Volgens de mythe kwamen de vogels, vissen, wilde dieren en zelfs de bomen en rotsen bij hem om te luisteren. Orpheus trouwde met de beeldschone bosnimf Eurydice. Zij werd op hun huwelijksdag echter gebeten door een giftige slang, en stierf. Orpheus was hierover zo diep bedroefd dat hij naar de onderwereld afdaalde om de schimmen en Pluto, de heerser van de onderwereld, zijn verdriet te tonen. Deze aftocht gaat gepaard met overweldigend operagezang onder muzikale begeleiding van een viool, cello en een klavecimbel. Toneelspelers en zangers wisselen constant van rol, waardoor het zo nu en moeilijk is om het verhaal goed te blijven volgen. Gelukkig wordt de in het Frans en Italiaans gezongen opera, doormiddel van zogenaamde boventiteling op een beeldscherm vertaalt.
In het theaterstuk van het OT ontmoet Orpheus’ zijn vrouw bij aankomst in de onderwereld. Hij verteld haar dat hij gekomen is om haar mee terug te nemen naar het rijk van de levenden. Maar Eurydice gelooft niet dat ze ooit nog levend zal worden. Ze vraagt hem om bij haar in het dodenrijk te blijven en probeert haar man te verleiden met een flinke vrijpartij. Orpheus twijfelt. Hij is niet gekomen om met zijn vrouw te vrijen maar om haar uit de onderwereld te verlossen. Daarop trekt de mooie Eurydice haar T-shirt uit zodat de hele zaal haar borsten kan aanschouwen. Een lichte shockfactor om het publiek bij de les te houden. Tijdens de pauze zijn de borsten van Eurydice het punt van gesprek, en daarmee heeft de regisseuse haar lichtelijk provocerende doel bereikt. Wellicht is dat het toppunt van hedendaags toneel, alles moet kunnen. Wat zouden de oude Grieken hier van vinden? Uit den boze, of gingen zij nog een stapje verder?
Orpheus’ smeekt bij Pluto om de terugkeer van Eurydice, maar het heeft geen zin. Pluto is in een chagerijnige bui. Zijn vrouw wil geen seks meer met hem hebben, ze is de onderwereld beu en vindt haar man een arrogante zak. “Waarom noem je me Natascha!? Ik heet helemaal geen Natascha! Ik heet Proserpina.” Haar hellehonden, zeer komisch gespeeld door twee acteurs, dikken de lachwekkende scène nog eens aan. Op handen en voeten rennen ze het publiek in. “Wakker worden!!! Zijn we nog wakker!? Hallooo, wakker worden!”
Proserpina hoort de betoverend mooie muziek van Orpheus’ lier, in het stuk een jengelende ongestemde gitaar, en raakt in verroering. Ze besluit om haar man over te halen en de twee geliefden terug naar de aarde te laten gaan. Jupiter, de broer van Pluto, helpt ook een handje. Samen weten de twee Pluto over te halen. Er volgt wederom een stuk mooi gezongen opera.
Er was één voorwaarde aan de vrijlating verbonden. Orpheus’ mocht niet naar zijn geliefde kijken tot ze uit de dodenwereld zouden zijn. Op het laatse ogenblik keek Orpheus toch om en Eurydice verdween nu voor altijd in het schimmenrijk. Na het verlies van zijn vrouw is Orpheus’ ontroostbaar en verliest alle interesse in vrouwen. Kort daarop wordt hij vermoordt.
Doormiddel van hedendaagse grappen geeft het OT in Orfeo een moderne draai aan de oude mythe van Orpheus & Eurydice. Jammer alleen dat het verhaal, door constante rollenwisseling en het iets te ver doorgevoerde unieke samenspel van toneel en operazang, soms moeilijk te volgen is.
