Waarom doen wij eigenlijk wat we doen?

Om een voorbeeld te nemen, waarom doen we onze kinderen naar school? Omdat iedereen het doet. Op het eerste gezicht een flauw antwoord, maar bij nadere beschouwing vermoedelijk het beste wat er te geven is.

Het is toch redelijk onnatuurlijk dat kinderen zowat hun hele jeugd in een klaslokaal doorbrengen met leeftijdsgenoten. Nu is het al zover, dat als je dat niet kan, je een afwijking hebt, iets met een naam en een therapie, bijvoorbeeld adhd of dyslexie. Het ligt niet aan de school, maar aan het individu. Later blijkt vaak dat deze afwijkingen in de samenleving juist goed van pas komen en dat als deze mensen eenmaal van school af zijn, ze het juist heel goed doen. De meeste mensen vinden dat de weg naar succes (en geluk) via de schoolbanken gaat. Het feit dat 70% van de afgestudeerden uiteindelijk iets heel anders gaan doen, dan waar ze voor opgeleid zijn, heeft geen weerslag op de curricula. Af en toe wat andere vakken voor de gein, zit er niet in, het moet wel serieus blijven, dat gaat ten koste van je geloofwaardigheid. Het is dus ook niet voor niets dat onderwijsvernieuwing juist buiten het onderwijs plaatsvindt. De oplossing ligt dan meestal in een persoonlijkere praktijkgerichte aanpak, waarbij de leerling zich veilig en uitgedaagd voelt.

Blijkbaar is de waarneming dat ‘iedereen het toch doet’ erg doorslaggevend voor ons mensen. We zijn voor of tegen iets, dat er vele andere wegen zijn komt niet in ons op. Als je erover nadenkt is het logisch dat we ons zo gedragen er zit samenhang in, we begrijpen elkaar. Ja of nee, plus of min, 1 of 0, op school wordt je gekalibreerd voor de samenleving.

Groot nadeel is wel, dat als het fout gaat, het meestal goed fout gaat. Voordat we van koers veranderen moet er toch minstens een oorlog of economische crisis of beiden plaatsvinden. Je moet er niet te vaak bij stil staan, maar een groot deel van wat we doen zal onvermijdelijk leiden tot een drama. Blijkbaar heeft de natuur ons niet voorzien van al te veel alarmbellen, ik vermoed dat daar een evolutionaire goede reden voor is. Het zorgt voor rust en stabiliteit tussen de drama’s door en het geeft anderen een kans, de een zijn dood is de ander zijn brood. In de wiskunde hebben ze formules voor dit soort systemen. Het is net als met het weer, je kan zeggen dat het gaat regenen en dat de zon gaat schijnen, maar nooit precies wanneer. Dat houdt ons dan weer scherp.