Van de site Extend Limits de eerste trend: Herdefinitie van groei

"We moeten leren om anders naar economische groei te kijken. Bedrijven gaan hun economische groei en waarde niet alleen uitdrukken in winst, maar vertalen dit steeds meer in klanttevredenheid en maatschappelijk verantwoord handelen. Door dit als uitgangspunt te nemen ontstaat er een andere basishouding van organisaties: winst als resultaat in plaats van winst als doelstelling. De organisaties die in 2010 starten met de transitie zijn de winnaars van de toekomst, terwijl organisaties die terugkeren naar de bewezen ‘veilige haven’ alsnog de strijd gaan verliezen." 

De aandacht voor groei is logisch want groei hoort bij het leven. En toch wanneer ben jij voor het laatst gegroeid? Misschien ben je een beetje in de breedte gegroeid. Groei van je gewicht kan toch niet echt altijd als gewenst worden uitgelegd. We weten het allemaal: meer is niet altijd beter.

Eigenlijk is het begrip groei, met name in de economie, letterlijk uit zijn jasje gegroeid. Het is een eigen leven gaan leiden (lijden?). We hebben oorzaak en gevolg met elkaar vermengd en nu zien we nu door de bomen het bos niet meer. Deze dwaling betekent dus dat we ons op de verkeerde peilers hebben gericht: op meer in plaats van op beter.

We meten om te weten. Economisch meten we in nationaal inkomen oftewel wat we met z'n allen in een jaar verdienen. De basis is hoe meer we verdienen hoe welvarender we worden en zo is groei centraal komen te staan in de economie. In de economie is meer altijd beter.

Het is toch ook altijd wel fijn om te weten waarmee we dit inkomen hebben gerealiseerd. In de vorige eeuw was deze vraag ook heel normaal. Helaas de politiek ging ermee aan de haal. Dit is ook de rede waarom we nu over economische groei praten. Alle economen weten dat economische groei eigenlijk een contaminatie is. Het kost duur, optelefoneren en overnieuw zijn veel gebruikt contaminaties. Economische groei is een contaminatie van groei van het nationaal inkomen en ontwikkeling van de economie.

De ontwikkeling heeft betrekking op de vraag waarmee we het inkomen hebben gerealiseerd. Meer kinderarbeid maakt chocolade goedkoper. Meer kinderarbeid vinden wij niet fijn, maar leidt wel tot economische groei. Ook economisch hebben we dus oogkleppen opgehad. Gebleken is dat economische groei niet echt helpt om sociale en ecologische verbeteringen te realiseren.

Op 24 maart 1989 had een kapitein ietsies te diep in het glaasje gekeken. Zijn schip de Exxon Valdez kwam op een rif met als gevolg dat er ongeveer 40 miljoen liter olie de zee instroomde. Dit staat bekent als een van grootste door de mens veroorzaakte milieurampen. Maar ja we hebben nu een economische brilletje op. De rotzooi moest worden opgeruimd. Van heinde en ver kwamen mensen en machines om de schade te beperken. Al die mensen moesten slapen en eten en jawel je raadt het al in 1989 was de economische groei in Alaska erg hoog. In dit geval wel erg duidelijk op rekening van onze natuur.

Het nationaal inkomen is dus slechts een indicator voor de hoeveelheid goederen en diensten en is slecht in staat om iets te vertellen over de kwaliteit van leven. Als mamma heel de dag in de keuken staat voor een voortreffelijk kerstdiner dan telt dat economisch niet mee. Als we naar een restaurant waren gegaan was de economie gegroeid. En weet je waarom? Het is te moeilijk om de productie van alle mamma's te meten, dus hebben we economisch afgesproken dat dat niet meetelt. Vrij logisch dat we wat missen als we zo tellen. Ssstt niet verder vertellen.

Stel je voor dat creatief beheer volop permacultuur in de buitenruimte gaat toepassen in onze stad. Als je dan lekker buiten bent kan je volop iets gezonds snoepen zoals een appeltje of een hazelnootje. Velen zullen hier wat moois inzien, maar niet onze economen. Die bekijken het bekrompen en constateren dat het appeltje niet meer gekocht is bij de groenteboer en dus is onze economie gekrompen.

Een goed boekje over dit onderwerp is geschreven door Jurriaan Kamp (lemniscaat, 2000): omdat mensen er toedoen, naar een economie voor iedereen. Op pagina 19 staat een leuk weetje. Na de grote depressie eind jaren 20 had de Amerikaanse politiek behoefte aan een nieuwe gereedschap voor de economie. Simon Kuznets ging hieraan werken. Later schreef hij:” Als groei wordt nagestreefd, zou duidelijk moeten worden geformuleerd waarvan en waarvoor.” We wisten het dus wel maar we wilden het niet meer horen.

Bij creatief beheer zouden we dit kunnen plaatsen onder de noemer onbetaalde informele communicatie. Hoe zou proefpark de punt eruit zien zonder Jeanette? De doelstelling van creatief beheer is mens, dier en plant centraal te stellen bij stadsontwikkeling. Als de trend goed is 'gewatched' gaan we in 2010 eindelijk mens, dier en plant centraal stellen bij onze economische ontwikkeling. Het wordt een topjaar.