• Is er een verband tussen religie en geweld? Het islamitische geweld van fundamentalisten – de aanslag op de Twin Towers in 2001 en de moord op Theo van Gogh in 2004 – roept vragen op. Is de islam gewelddadig? Hoe zit het in de bijbel? Ook daar kom je veel geweld tegen. In het boek Jozua lezen we hoe God opdracht geeft hele volken uit te roeien. Hoe moeten we oordelen over de’geweldteksten’zowel in de Koran als in de Bijbel?
• Mijn eerste antwoord is: Beide boeken geven weinig aanleiding tot offensief geweld. Het geweld staat in beide boeken in het teken van gerechtigheid.

Geweld in de bijbel

• We kunnen denken aan het doden van de inwoners van Kanaän, aan de ‘haattektsten’ in  de Psalmen, of het ombrengen van de familie van Saul door koning David.Vroeger zei men wel eens, dat in het O.T. een ‘krijgsgod’ ter sprake wordt gebracht en in het NT een God van liefde. Dat is te gemakkelijk gezegd. Ook in het N.T. kom je geweld tegen Ananias en Saffira worden met de dood gestraft omdat ze geld achterhielden. En de kruisdood van Jezus is ook een gewelddadige gebeurtenis. In Openbaring 11 is er sprake van de schalen van Gods woede die over de aarde worden uitgegoten.
• Hoe moeten we dit alles interpreteren? De volken van Kanaän zaten vast aan de seks- en orakelgoden aan wie ze kinderoffers brachten. Het was allemaal pure afgodendienst die de woede van de HEER opriep.
•  In Openbaring 11 :15 ligt de sleutel voor het verstaan van de ‘geweldteksten’ Daar horen we van de zevende bazuin die het laatste oordeel aankondigt. Nu begint de heerschappij van onze Heer over de wereld. En verder lezen we in vers 18 De tijd is gekomen om een oordeel te vellen over de doden, en om uw dienaren de profeten te belonen evenals alle heiligen die ontzag hebben voor uw naam.En dan lezen we de woorden: 'EN OOK OM HEN DIE DE AARDE VERNIETIGEN, NU OOK ZELF TE VERNIETIGEN.' Maar dan volgt er ook troostvol: 'Toen ging de hemel open en verscheen daar de Ark van het verbond.'
• Als God een gericht brengt is dat niet om te verdelgen, maar om te reinigen. God is als een krijgsman die degenen die onrecht doen op hun eigen terrein verslaat. In de bijbel gaat genade voor recht.Geweld is geen doel in zichzelf, zoals  bijvoorbeeld bij de Assyriërs. Zij zochten geweld vanwege het geweld. Zij waren erg wreed. Geweld in de bijbel is altijd gericht op herstel en het bereiken van shalom.

Geweld in de Koran.

• Het begrip Jihad, de heilige oorlog staat in de context van heiliging. Je moet ergens naar streven.De profeet Mohammed spreekt van een grote Jihad, die hij opvat als een strijd tegen valse begeerten, een gevecht van de mens tegen zichzelf. Een kleine Jihad mag je alleen voeren als je wordt aangevallen. De meeste teksten in de Koran staan in het teken van de verdediging. Je mag van je afbijten als je wordt aangevallen.De Koran stelt ook grenzen aan het geweld.Zieken en ouden van dagen moeten met rust gelaten worden. De hoofdstroom in de Koran is dat de geweldteksten geestelijk moeten worden opgevat. Daarin is dus een grote overeenstemming tussen de bijbel en de Koran.Waarin ligt nu het grote verschil?
• Het verschil ligt in het beeld van God. De bijbel toont ons dat Jezus, de zoon van God, alle geweld op zichzelf heeft losgelaten om zondaren te verzoenen. Dat is voor de moslim ondenkbaar. Allah is een straffende God. Hij vergeeft ook als mensen daarom vragen, maar het is voor een moslim onvoorstelbaar dat Hij lijdt en de straf van mensen op zich neemt. Allah verzoent overtreders niet, maar is er op gericht de orde te handhaven.

Terug slaan ?

• Als een moslim wordt aangevallen, mag hij terugslaan. Hij mag zich met geweld verdedigen. Maar Jezus wijst Petrus terecht als hij ter verdediging naar het zwaard grijpt’Hij sloeg ermee van Malchus de slaaf van de hogepriester het oor af: 'Wie naar het zwaard grijpt, zal door het zwaard omkomen’, zei Jezus. Zo iets  zou Mohammed nooit gezegd hebben!

Deze bijdrage is grotendeels overgenomen van de toespraak van drs Wim Rietkerk tot de studenten van l’Abri in Utrecht.