De Kuip en de Worldcup Finale in 2018: 'Bouwen we toch 'n replica van het oude, maar dan groter en hoger'?

Met het gedroomde WK voetbal 2018 in Nederland en Belgie in het vizier, werkt er sinds vorige week een ambtelijke projectgroep aan de ontwikkeling van de gebiedsvisie Stadionpark. Architectenbureau KCAP is één van de betrokkenen.

Het AD kopte eerder: ‘Er komt een nieuwe kuip. Dat staat vast.’(7-3-03) Over hoe dat nieuwe stadion eruit moet gaan zien, zijn de meningen alsnog verdeeld. Onder de fans wordt er al vanaf de bekendmaking in Januari 2007 gespeculeerd. Het opinievuur gaat van sentiment, via heldendrang (‘Rijnmonders, we moeten onze mouwen opstropen, want onze kuip moet blijven!’) naar onomwonden enthousiasme (‘Een nieuwe Allianz!’). Om uit te komen bij het ultieme status-quo: we bouwen een replica.

 The Gate of Europe, dat moet Rotterdam worden, volgens de dit jaar uitgebrachte stadsvisie Rotterdam 2030. Het Stadionpark-gebied vormt één van de 13 VIP-gebieden die, zogezegd, essentieel zijn voor de doorontwikkeling van Rotterdam als ‘aantrekkelijke woonstad’ en die de economie een stevige impuls moeten geven. Een sportcomplex met ijsbaan, indoorsport, voetbalvelden, honkbalvelden, ontspannings-, en bedrijfsruimten, winkels en horeca staat in de planning. En een nieuwe kuip. Nu de elfjarige Amsterdamse ArenA niet aan de FIFA regels voor een Worldcup-finale voldoet, hangt The Gate of Europe tussen de Kuipse doelpalen. Als de internationale eisen van de FIFA dan toch doorslaggevend zijn voor het bouwen van een nieuwe kuip, is het misschien ook een vraag aan de FIFA,wat te doen met het exemplaar van Brinkman en van der Vlugt uit 1936? In een FIFA-artikel over het beste stadion ter wereld, wordt Feyenoord geroemd. Niet als ingenieurswerk, maar als sfeerbrenger:  

What is the world's best stadium?  ( FIFA, November 2007)

...'These stadiums in Barcelona in London are, in fact, typical of an elite group that can be considered veritable works of art in engineering terms, with Milan's San Siro, Berlin's Olympiastadion, Madrid's Bernabeu, Manchester's Old Trafford, Lisbon's Estadio da Luz and Munich's Allianz Arena other prime examples. Others will surely point out that few stadiums can replicate the intensity on show at Olympiakos' Karaiskakis Stadium or Galatasaray's Ali Sami Yen Stadi, while Feyenoord's De Kuip, Marseille's Velodrome and Borussia Dortmund's Westfalenstadion may all feature on the basis of their atmospheres alone'.

Dezelfde FIFA heeft een pdf-bestand op het web met zo’n 160 pagina’s aan aanbevelingen en eisen voor de bouw van een stadion gericht op de internationale voetbalcompetitie. De hoofdstukken worden onderverdeeld in de onderwerpen preconstructie, veiligheid, parkeren en orienteren, speelterrein, spelers en wedstrijdofficials, publiek, hospitality, media, licht en energievoorziening, communicatie en additionele ruimten.

Wat betekent het ontwerpen van een stadion dat een finale Worldcup-voetbal moet kunnen onderbrengen, in regels? Een introductie:

Flexibiliteit en rendabiliteit:

De capaciteit van het stadion moet liggen rond de 70.000 bezoekers (staanplaatsen verboden). Het stadion moet overdekt kunnen worden, er moet een uitbreidingsmogelijkheid voor de tribunes zijn. De infrastructuur in de stad moet de toeloop aankunnen, dus: voldoende parkeervoorzieningen, hotels, een internationaal vliegveld en goede toevoerwegen moeten aanwezig zijn (een brug-of tunnelverbinding tussen Kralingen en Zuid wordt momenteel besproken). Om rendabel te kunnen zijn, moet het stadion nevenactiviteiten herbergen, wat betekent: suites voor trouwerijen, dansruimten, dinerzalen, vergaderzalen, een openbaar restaurant e.a.      

De toeschouwersruimten:

Minimaal 85 cm ruimte van rugleuning tot rugleuning bij de stoelen, 20 wc’s & 7 wasbakken per 1000 vrouwen, 15 wc’s per 1000 mannen en 5 horecaverkoopeenheden per 1000 toeschouwers. Het stadion moet kunnen inspelen technologische ontwikkelingen als grotere/duidelijkere videoscreens, individuele armleuningmonitoren en persoonlijke handheld televisie/videomonitoren.

Hoogwaardige Hospitalityvoorzieningen voor speciale gasten & commerciële partners:

Deze voorzieningen zijn van overlevingsbelang, aangezien deze groep in toenemende mate de sponsoring van het voetbalstadion bepaalt.

Het stadion dien een groot net aan jaarlijks/tweejaarlijks te huren boxes, loges en suites te bezitten, ten dienste van corporate sponsors, gasten van de partners van het FIFA, FIFA-leveranciers en FIFA-family. Dat betekent op voorzieningenniveau zoveel als: privé parkeermogelijkheid, exclusieve entree, 5 sterren privediner en een centraal gelegen toeschouwersruimte. Tijdens Worldcupwedstrijden moet er een FIFA ‘hospitality village’ zijn voor FIFA partners en uitzendgemachtigden (tv-bedrijven). Bij een Worldcup finalewedstrijd dient de Viplounge   per ruimte afzonderlijk 2000 gasten te kunnen herbergen tijdens één wedstrijd, met gemiddeld oppervlak van 4.6 m2 per gast. De Vip-lounge dient daarmee bij een finale 50.000 m2 te beslaan (ofwel een halve km2).

Mediavoorzieningen:

Het stadion beschikt over state of the art faciliteiten voor media. De pers heeft beschikking over één televisiemonitor per vier stoelen, draadloze internetverbinding, 50 tot 90 geluidsdichte plexiglas commentaarposities met een televisiemonitor voor drie personen elk die geplaatst zijn op centrale posities aan dezelfde kant als de belangrijkste cameraposities. Er moet beschikking zijn over tenminste drie televisiestudio’s van 25m2 in de buurt van kleedruimtes, waarvan één studio met panorama over het hele veld. Er moet een persconferentieruimte zijn, met podium waar minimaal tien ‘electronic newsgathering crews’ camera’s en tripod op kan zetten en daarbij drie ruimtes voor simultaanvertaling met 1^e klas geluidssysteem. Dan nog camera-reparatievoorzieningen, fotografenruimte, een organisatiebureau en een ‘Mixed room’. Dit is een 200m2 grote, heldere ruimte tussen de kleedkamers, op de route naar de spelersbussen waar de pers de mogelijkheid heeft, spelers op te vangen en om commentaar vragen. 250 journalisten, cameramensen en technici moeten in deze ruimte passen, waarbij er 2.5m2 vereist is voor een goed werkende journalist. Last but not least: grote individuele materiaalkluizen & een speciale drop-off parkeerruimte voor fotografen.

 Technologie-aanpassingen:

Het stadion moet kunnen inspelen op toekomstige technologische ontwikkelingen om maximaal televisieverslag mogelijk te maken: lichtsterkte en tonaliteit (kleur) in het stadion moeten worden aangepast aan de verschillende camerastandpunten en aan de eisen van High Definition TV. Het stadion dient de beschikking te hebben over reverse-angle camera, railcamera’s en camera’s op de penalty-hoek.

Het is niet nodig de milieueisen erbij te betrekken, om een idee te geven van de schaal en complexiteit van het komende project op Varkenoord. In 2014 moeten de eerste palen in de grond, van een stadion dat zonder elke vormindicatie alvast een ingenieursstaaltje moet zijn.

Het zal een grote jongen zijn, die dat nieuwe stadion stil kan krijgen. Maar dat het gaat gebeuren, dat is zeker. Zowel de in sfeervolle Kuip als het megalomane Brazilliaanse Maracana-stadion, dat in een finale in 1950 220.000 toeschouwers herbergde (10% van de toenmalige bevolking van Rio de Janeiro), is het gelukt, dus er is nog altijd hoop.

'Down through its history, only three people have managed to silence the Maracana: the Pope, Frank Sinatra and me.' Alcides Ghiggia, scorer of Uruguay's winning goal in the decisive final game of the 1950 FIFA World Cup

Zaterdag 22 Maart, RTV Rijnmond, 22.00 - 24.00 uur:

Café Zuidplein - Over de gebiedsontwikkeling Stadionpark.

Gasten: Paul Groenendijk: architect en Feijenoorder in hart en nieren,

Jan Geuskens (zijn bedrijf: Volta 43 BV) : procesmanager gebiedsontwikkeling Varkenoord binnen het Pact op Zuid.

bronnen:

www.stadsvisie.zicht.nl/media/pdf 

http://www.ad.nl/rotterdam/article1024018.ece 

http://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/