Meneer Ibrahim en de bloemen van de Koran is een novelle van Eric-Emanuel Schmitt. De schrijver is een tophit in Frankrijk en verovert nu Nederland.
Hij zou zich laten interviewen in de Rotterdamse Schouwburg maar hij kwam niet. “Oververmoeidheid” luidde de verklaring, want hij is bezig met de regie van een speelfilm. In plaats daarvan werden de regisseurs van Meneer Ibrahim (Aike Dirkzwager) en Milarepa (Roel Twijnstra) en Chaouki El Ofir geïnterviewd. Zo kregen we toch nog een beeld van het werk van afwezige Schmitt. Waarbij El Ofir vertelde dat, hoewel Schmitt in Frankrijk enorm gewaardeerd wordt, er in de zware literaire kringen wel twijfels zijn over zijn ware grootte; en Twijnstra bekende dat hij vreesde voor Schmitt’s oordeel over de voorstelling Milarepa; en Dirkzwager vertelde dat hij gehaaid de rechten op verschillende stukken van Schmitt had verworven.
Schmitt’s werk gaat op de een of ander manier altijd over religie en filosofie. Op een literaire manier behandelt hij de wereldgodsdiensten. Kenmerkend is dat hij religie benadert via de spirituele waarde die het kan hebben voor het individu. Religieuze organisaties laat hij er meestal buiten. De ideeën voor zijn boeken zijn geniaal (wat als Hitler wel was aangenomen op de kunstacademie in Wenen? Hoe ziet het evangelie volgens Pontius Pilatus eruit?) en zijn taalgebruik is eenvoudig en toegankelijk (mijn allereerste boek dat ik in het Frans las was van Schmitt). Overigens heeft Schmitt wel een sterke voorliefde voor het christendom (vind ik altijd een beetje verdacht).
Na het interview, dat volgens iemand in de zaal ‘Wachten op Schmitt’ kon heten, speelde Meneer Ibrahim en de bloemen van de koran. De kleine zaal zat bomvol met ouders, grootouders en keurige kindertjes. En terecht. Het verhaal van kruidenier Meneer Ibrahim en het schoffie Momo wordt meesterlijk verteld. Zoals je het boek in één ruk uitleest, zo geniet je ook ademloos van de live vertelling.
Meneer Ibrahim is moslim en Momo is joods. Momo steelt uit de winkel van Meneer Ibrahim maar desondanks ontstaat er tussen die twee een warme relatie. We leren de problematische achtergrond van Momo kennen en ontdekken dat Meneer Ibrahim een soefi is. Hij leert Momo de kracht van de glimlach, een krachtig instrument in de strijd om het bestaan. Als Momo alleen komt te staan wordt hij door Meneer Ibrahim geadopteerd.
Meneer Ibrahim is een vertelling waarin René Groothof alle rollen speelt. Sjahin During bespeelt een scala aan percussie-instrumenten en af en toe valt hij speels voor Momo in. De regie ademt dezelfde eenvoud en transparantie uit als verhaal zelf. Groothof heeft een perfect gevoel voor timing en zet zijn bewegingsrepertoire op een aanstekelijke manier in. Smullen!
Volgens Aike Dirkzwager is het belangrijk dat veel kinderen in de leeftijd van 9 tot 14 jaar kennis nemen van dit verhaal. Het is een verhaal over een jongetje dat goed en slecht kan aflopen. Net als de talloze levens van jongeren van nu. Door de compassie en wijsheid van Meneer Ibrahim loopt het goed af. En Momo’s bijna (?) bekering tot de Islam is een interessant discussiepunt: kan een jood moslim worden, en zo ja, kan het andersom ook? Hoewel Dirkzwager zwaar onder de indruk is van Schmitt’s werk, vraagt hij zich wel af of Schmitt in staat zal blijven literair te blijven en niet zal doorschieten in christelijk moralisme.
Gezien: zaterdag 8 april 2006, Schouwburg Rotterdam
Klik hier voor de speellijst
ps novelle is ook verfilmd met Omar Sharif in de hoofdrol
