Wanneer ik boven kom, zitten er al twee dames druk te discussiëren. Twee oudere dames van, naar ik schat, rond de 70 komen aanlopen en willen ook graag mee doen. Hugo Verbrugh van Stichting Kairos reageert enthousiast. ‘ Vijf spelers is een volledige bezetting van het spel. Erg leuk. Ga zitten, ga zitten. Dan leg ik het uit!’

Leven op herhaling is een bordspel met daarom 4 kaarten. Een wereldkaart, een kaart van Europa, een kaart van Nederland en een kaart van Rotterdam.  Over de vier kaarten zijn 63 plaatsen gemarkeerd. Elke plaats correspondeert met een vraag op de bijgeleverde essay. Het essay ‘Zolang er nog iemand aan je denkt,… Karma en reïncarnatie: feit of fictie, waarheid of bedenksel, realiteit of verzinsel?’  zit vol filosofische vraagstukken. Antwoorden krijg je dus niet, maar wel stof tot nadenken.

Als eerste mag één van de oude dames gooien. Ze gooit 7. Waarom gooi ik nou weer 7?, vraagt ze aan haar vriendin. Ik moet een beetje in mezelf lachen. Het oude dametje is zoekende. Ik geloof zelf ook in een groter plan, maar vraag me gelukkig niet af bij álles af, waarom? Maar ook ik ben zoekende.

Plaats 7: Lac de Bienne / Ile de St. Pierre

Hier leefde in de tweede helft van de 18^e eeuw Jean Jacques Rousseau, de auteur van een autobiografie waarin hij God, aan wie hij na zijn dood verantwoording over zijn leven moet afleggen, aanspreekt als een gelijke. Kun jij je voorstellen dat jij te zijner tijd, als jij dood bent, in een dergelijke stemming terugkijkt op je afgelopen leven en daarover verantwoording aflegt aan een wezen dat je als gelijk aan jou zelf beschouwt?

Oeff, denk ik. Dit wordt geen korte zit, als al die vragen zo zijn. Maar de oude mevrouw begint te vertellen, dat ze wel degelijk denkt dat ze verantwoording moet afleggen aan God. En dat je de dingen die je fout hebt gedaan over moet doen in een ander leven. Uit de reacties van de andere dames aan tafel blijkt dat iedereen in reïncarnatie gelooft. Ook ik, al durf ik het ook weer niet vol overtuiging te zeggen. Wat dat betreft ben ik toch wel een beetje van het eerst zien, dan geloven principe. Maar ja, dat gaat in dit geval wel een beetje lastig.

Wanneer ik op de mevrouw reageer en zeg dat ik niet geloof in een verantwoording met het oog op straf. Zijn de dames het niet zo met me eens. Ik leg uit, dat ik goed en kwaad erg relatief vind. En dat ik niet denk dat God, of het hogere, zoals ik het zelf noem, er niet op uit is om ons te straffen. De enige straf is volgens mij dat je de consequenties van je daden zelf moet dragen in het aardse leven. Daarvan leer je en die ervaringen neem je dan misschien wel weer mee naar het volgende leven. Overtuigd zijn de dames geloof ik niet, maar dat maakt me ook niet uit. 

Wanneer we aanlanden bij vraag drie, besluiten we dat dit de laatste vraag is. Het gaat over zelfdoding. Is het een teken van levensmoe zijn of niet? ,,Tja.. dat kan, maar als iedereen met een levenstaak naar de aarde komt, kan het ook zijn dat de omgeving van de persoon die het leven opgeeft juist een les moeten leren”, zegt iemand. Ik vind het een moeilijke gedachte. Wanneer je alles bekijkt vanuit een opdracht van het hogere geeft dat rust, maar maak je je er dan ook niet makkelijk van af?

Ik blijf nog even napraten met een wat oudere dame, die me door haar kale hoofd en manier van spreken aan een wijze boedhistische monnik doet denken. Ik vertel haar dat ik schrijf. Ze vraagt me of ik iets van haar wil overbrengen. Omdat ik haar een heel bijzonder mens vind en vind dat ze een goed punt heeft, volgt dit tot slot. Denk er eens over lezer.

‘ De mensen moeten zich bewust worden van het feit dat vrijheid hard werken is, dat gaat niet zomaar vanzelf. Vrijheid is niet niets doen, het is werken aan jezelf. Pas als je dat doet, dan zul je vrijheid ervaren.’