Met de films van Terry Gilliam schijnt altijd iets bijzonders te zijn. Het enige wat ik ooit van hem zag was Brasil, maar dat is erg lang geleden. Tideland is bijzonder.
Tideland is een grimmig sprookje over de lotgevallen van het negenjarige meisje Jeliza-Rose. Haar ouders zijn verslaafd, de kleine meid heeft weinig structuur en veiligheid en veel verantwoordelijkheid. Éen van haar taken is het klaar maken van de spuit waarmee papa ‘op vakantie gaat’. Mama is een tamelijk hysterisch type die niet alleen verslaafd is aan dope maar ook aan candybars. Met haar barbies trekt Jeliza-Rose zich terug in haar veilige fantasiewereld. Met hen heeft ze dialogen alsof ze in een televisieserie spelen. Dan sterft mama en om problemen te voorkomen vertrekken daddy and Jeliza-Rose naar het kleine huis op de prairie van daddy’s overleden mother.
Kort na aankomst overlijdt ook daddy. Jeliza-Rose blijft alleen achter met haar poppen en haar fantasiewereld. De buren met wie ze kennismaakt zouden zo weggelopen kunnen zijn uit parallelle fantasiewereld. De morbide Dell en haar zwakbegaafde broer Dickens brengen niet de liefde en structuur die we Jeliza-Rose toewensen. Dell, ooit verliefd op daddy, prepareert het lijk en zet hem op. Met Dickens gaat ze een erotische relatie aan. Bijna zijn we getuige van pedofilie op de prairie.
Tideland is geen doorsnee Amerikaans drama. Het neigt meer naar fantasy. Gilliam verwijst nadrukkelijk naar Alice in Wonderland en zet daarvan een bizarre variant neer. Natuurlijk identificeert de kijker zich snel met Jeliza-Rose en Gilliam gaat tot op het randje als hij haar seksualiteit laat ontdekken. En het indentificatieproces van de kijker wordt erg op de proefgesteld wanneer Jeliza-Rose zich in de armen van haar opgezette vader vleit. Toch blijf je Jeliza-Rose trouw.
Tideland is een rijke, boeiende film maar niet een die raakt aan een groot mysterie of hartklievend drama. Het verhaal heeft daarvoor net te weinig diepgang en personages zijn te ver weg van ons referentiekader. Maar als je een kleine twee uurtje over hebt moet je zeker gaan want behalve mooie beeldtaal is het soms grappig, soms raakt het je en soms verontrust het je. Wat wil je nog meer.
Gezien: 1 april 2006. Cinerama Rotterdam.
Check: http://www.tidelandthemovie.com/