Beter had Bambie het niet kunnen timen. Een hoopvolle voorstelling over cynisme situeren in een voetbalkantine.
Nog geen twee weken geleden vielen Ajax hooligans het supportershome van Ado Den Haag binnen. Rookbommen, knuppels en een paar rake klappen en weg waren ze weer. Een onverhoedse aanval op vijandelijk terrein. Niet laf, niet stoer maar cynisch. Cynisch? Hoezo cynisch? Dat werd op humoristische wijze uitgelegd door Bambie (niet geheel gespeend van cynisme, overigens. HA HA).
Met Mariëlle Verdijk en Petronella van Dongen bezocht ik Bambie #10. Wat je hierna leest hebben we bespoken tijdens een biertje in de ‘nazit’. Bambie, ik had al vaak over deze mimegroep gehoord maar…en fin…. Bambie brengt mime, dat wil zeggen dat tekst ondergeschikt is aan beeld. Er werd dan ook weinig gesproken. Alleen die mop over familie de Vries tijdens de watersnoodramp van 1953. Ze zitten op het dak van hun boerderie en slaan de hulp van reddingsbootjes af omdat ze liever op God vertrouwen (loopt niet goed af).
Cynisme is een houding waarmee je jezelf onkwetsbaar maakt door de buitenwereld tegemoet te treden met je oordeel, zonder voor dat oordeel verantwoordelijkheid te willen nemen. Je valt dus wel aan maar je staat nergens voor. Je sabelt de mening of smaak van een ander neer zonder zelf een mening te hebben. Cynisme wordt geboren uit angst. Hooligans zijn cynisch want ze maken alles kaput, zonder als individu verantwoordelijkheid te dragen. Hooligans bestaan alleen in groepen. Heb je wel eens een solitaire hooligan gezien? Een hooligan alleen is een angsthaas. Als hij zich buiten te groepen begeeft, laten we zeggen, een meter of drie, dan brult hij wel maar doet het in zijn broek. Snel weer terug de veilige groep in. Je werpt je niet vrijwillig op als held. De groep stoot je uit, duwt je naar voren, ze lachen. HA HA. Daar sta je dan, vier meter buiten de groep, doodsbang en van de weeromstuit doe je nog harder-gekker-dommer dan de vorige. Je status in de groep is bevestigd. Maar was de Ajax aanval op Ado nu een daad van cynisme? Ik twijfel. En familie de Vries, is hulp weigeren in doodsnood ook cynisch? Is blind vertrouwen op God cynisch? Wat je in ieder geval doet is verantwoordelijkheid buiten jezelf leggen. Net als een groep hooligans. Maar EO jongeren vind ik niet cynisch, in tegendeel, ik kijk met cynische blik naar EO jongeren! Hier moet ik nog even over nadenken.
Cynisme is een eindige zaak. Uiteindelijk verstikt het alle levensenergie. Als je niet uitbreekt ga je dood, los je op, wordt alles zinloos. Een zelfmoordactie ligt op de loer. Gelukkig zijn er in ook in totalitaire groepen, zoals hardcore supporters van Ajax of EO jongeren, ook individuen die zich van de groep losmaken. Die hun levensimpuls volgen. Bij Bambi is dat Brilmans, die rondjes om de kantine gaat lopen en zich door niemand laat tegenhouden. Zijn levensdrang zet de boel op zijn kant. Er gloort hoop aan de horizon. Zwartmans volgt zijn impuls en maakt balletpasjes (moet je toch meestal mee uitkijken tussen de Ajaxfans). Brilmans, Zwartmans en Germans lopen horizontaal over de kantinewand. Alleen Punkmans blijft achter. Hij kan niet loskomen van zijn destructieve houding, zo lijkt het. “Doe toch normaal joh”, brult hij. Maar uiteindelijk gaat ook Punkmans over de streep. Hij kent nog een truc met een ballon.
Dit, en nog veel meer in Bambie # 10, (voor cynici en lyrici).
Gezien Lantaren/Venster 21 februari 2006 (nog te zien 22-2 en 23-2)
Check:
www.lantaren-venster.nl &
www.bureauberbee.nl/bambie